ABD son kimyasal silah stoklarını da imha etmeyi tamamladığını duyurdu. Bu vahim savaş araçlarına sahip olduğunu ilan eden son devlet olduğu için, bu hareket dünyanın resmen kimyasal silahlardan arındığı manasına geliyor.
ABD Savunma Bakanlığı (DOD) kısa bir mühlet evvel ülkenin “eski” kimyasal silah stoğunun Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü uyarınca inançlı bir halde imha edildiğini duyurdu.
1980’lerin ortalarındaki tepe noktasında ABD, 30.000 ton kimyasal savaş unsuruna sahipti. Bunlar ortasında sarin ve tabun üzere sonların organlara bildiri iletme düzeneklerini bozan hudut gazları ile hardal gazı üzere ciltte, gözlerde ve akciğerlerde önemli tahrişe neden olan kabarcıklı casuslar da bulunuyordu.
1986 yılında, Soğuk Savaş yavaş yavaş sona ererken, Kongre ABD’nin kimyasal savaş hususlarının tüm stoklarının imha edilmesini kaide koştu. Bu plan 1997 yılında ABD’nin, dünyayı kimyasal silahlardan arındırmak üzere tasarlanmış global bir mutabakat olan Birleşmiş Milletler Kimyasal Silahlar Sözleşmesi‘yle onaylandı.
ABD kimyasal silahlarından kurtulmaya 1990 yılında başladı, fakat bu uzun süreç daha yeni tamamlandı. Savunma Bakanlığı yaptığı son açıklamada, sarin hudut gazı dolu son M55 roketinin 7 Temmuz’da Kentucky’deki Blue Grass Ordu Deposunda imha edildiğini belirtti.
Kimyasal silahların geçmişi
Kimyasal silahlar birinci kere Birinci Dünya Savaşı’nda kullanılmış ve yaklaşık 100.000 askerin vefatına yol açmıştı., Kimyasal silah taarruzlarından kurtulanların birçoğu ise ömür uzunluğu sürecek sıhhat problemleriyle baş başa kaldı.
Savaş sırasında hardal gazının yaygın kullanımı “barbarca bir yenilik” olarak geniş çapta kınandı ve hükümetler kullanımını engellemeye çalıştı. Bu da 1925 yılında kimyasal silah kullanımını yasaklayan Cenevre Protokolü‘nün imzalanmasına yol açtı.
Bununla birlikte, ABD de dahil olmak üzere dünyanın büyük güçlerinin birçok bunları kullanmaya devam etti.
ABD’nin 2004 yılında Felluce’ye düzenlediği taarruz sırasında Irak’taki isyancılara karşı kimyasal silah olarak beyaz fosfor kullandığı güçlü bir halde öne sürülmüştü.
Kimyasal silahlarla ilgili bu fecî sicil göz önüne alındığında, ABD’den gelen son haberler Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü tarafından memnuniyetle karşılandı. Bununla birlikte, kimi ülkelerin hala kimyasal silahlara sahip olması, lakin bunları memleketler arası makamlara beyan etmemiş olması hala mümkün.
Örneğin Suriye, Ağustos 2013’te kendi sivillerine karşı yasadışı kimyasal silah kullanmakla suçlanmıştı. Suriye’nin Esad rejimi bunu şiddetle reddetti. Lakin Birleşmiş Milletler, ülkenin kapalı stoklarda kimyasal silah depolayıp depolamadığını hala doğrulayamadıkları için temkinli davranıyor.
