Çin’in kuzeybatısındaki Gansu Eyaleti’nde, Dunhuang kentinde bulunan çöl zirveleri canlı bir müzik sesiyle yankılanıyor. Büyüleyici ve biraz ürkütücü olduğu söylenebilecek olay, Kumtag Çölü boyunca dağılmış şaşırtan derecede yüksek kum zirvelerinin rüzgarda “şarkı söylemesine” neden oluyor.
Şarkı Söyleyen Kum Tepeleri, tepe noktasında 1.715 metreye ulaşan boyutlara çıkıyor. Yakından baktığınızda, sarı ve beyazdan yeşil ve siyaha kadar renklerde kumlarla karşılaşıyorsunuz.
Aslında Dunhuang’a mahsus olmasa da, bu bölgedeki müzikal kum zirveleri birçok Çin efsanesinin ve halk öyküsünün merkezinde yer alıyor. Kum zirveleri, MÖ 2. yüzyıldan itibaren yaklaşık 1.500 yıl boyunca kullanılmış olan ve Orta Asya ile Avrupa ortasında uzanan değerli bir ticaret yolu olan ünlü İpek Yolu üzerinde yer alıyor. Bilhassa pozisyonlarının değeri, bu kum doruklarını Çin’in kültürel açıdan en değerli kesimlerinden biri haline getiriyor.
Efsane: Kutsal tapınaklarla doluydu
Bir Çin efsanesine nazaran bu bölge, bir vakitler, hala kum zirvelerinin tabanında duran Hilal Ay Gölü’nü çevreleyen kutsal tapınaklarla dolu dağlık bir bölgeydi. Lakin, tapınaklardan gelen tapınma sesleri, yakınlardaki bir çölün uyuyan Sarı Ejder Prensini rahatsız ederek öfkelendirdi ve Sarı Ejder Prensi, bölgeyi ve tüm insanlarını kuma boğdu. Kum zirvelerinden duyulan müziğin, içeride gömülü olanlardan geldiği inancı bulunuyor.
Kum zirvelerinin müziğini çevreleyen efsaneler, bu etkileyici görüntüye mutlaka başka bir atmosfer katsa da, bu olayın ardındaki gerçek sebep, kum doruklarının sahip olduğu belli özelliklerle açıklanabilir.
Kum tanelerinin kalitesi, kum doruklarının müzik söylemesine neden olan özelliklerden yalnızca bir tanesi. Kum tanelerinin ince ve orta boyutlu parçacıklardan oluşan boyutları, daha uygun tane hareketi ve etkileşim sağlıyor. Biçimleri ile bir arada bu özellikleri, daha yeterli sesler oluşturan pürüzsüz, yuvarlak taneciklerle farklı rezonans ve frekanslar oluşturuyor.
Eğimin dikliği de etkiliyor
Kum parçacıkları ortasında ne kadar etkileşim meydana geldiğini etkileyen eğimin dikliği ile kum doruklarının formu de seslere katkıda bulunabiliyor. Elbette, parçacıkları ses oluşturmaya yetecek kadar hareket ettirmek için gerçek rüzgar şartları da gerekli. Rüzgar kuvvetli olduğunda, kum zirveleri gürültülü bir kükreme yaratıyor, lakin hafif bir esinti altında zirveler hafif bir müzik üretebiliyor.
Kurak iklim de bu seslere katkıda bulunuyor, bu nedenle çöl ortamlarında müzik söyleyen kum zirveleri oluşabiliyor. Düşük nem düzeyleri, taneler ortasındaki sürtünmeyi artırarak birbirlerine sürtündüklerinde ses çıkmasını sağlar.
Büyüleyici ve şaşırtan bir olay olmasına karşın, şarkı söyleyen kum tepeleri aslında o kadar da sıra dışı değil. Çin, İç Moğolistan, Sincan, Gansu ve Ningxia eyaletleri dahil olmak üzere bu müzikçi kum zirveleri pek çok farklı yerde bulunabiliyor. Namibya’daki Namib Çölü, Sahra Çölü’nde olduğu üzere kendi müzik söyleyen kumullarına sahipken, Kaliforniya’nın Mojave Çölü’nde de “gürleyen kum tepeleri” yer alıyor.
Koruma altında
Önemli bir kültürel alan olan kum dorukları, erozyon belirtileri ve ağır yaya trafiğinin potansiyel olarak ziyan verici tesirleri açısından yakından takip ediliyor. Alandaki muhafaza çalışmaları, ziyaretçilerde bu ve başka doğal yapılar üzerindeki tesirleri konusunda farkındalık yaratmayı amaçlıyor.
Tahmin edilebileceği üzere tanınan bir turistik yer olan Müzik Söyleyen Kum Zirveleri, nefes kesici görüntüler ve dinlendirici müzikten çok daha fazlasını sunuyor. Kum doruklarındaki aktiviteler, deve gezintilerinden planör çeşitlerine kadar pek çok farklı seçenekle her yerde değişebiliyor.
