Eğer bir gece meskeninize giren inancın neden günlerce lambanın etrafında vızıldamaya devam ettiğini yahut ışıklı sivrisinek kapanlarının neden bu kadar âlâ çalıştığını merak ettiyseniz, sizin için şaşırtan yeni bir yanıtımız var. Kimileri bu yanıtın, böceklerin bir sebepten ötürü yapay ışıklara çekilmesinden kaynaklandığını söylese de, yeni bir araştırma, bu davranışın ışığa olan çekimle hiçbir ilgisi olmadığını söylüyor. Bunun yerine bu davranış, muhtemelen onun tarafından tuzağa düşürülmelerinden kaynaklanıyor.
Imperial College London araştırmacısı ve şu anda bioRxiv ön baskı sunucusunda bulunan yeni bir makalenin muharrirlerinden biri olan Samuel Fabian, böcekler ve ışık ortasındaki irtibatın vücutlarının denetim sistemleriyle bir ilgisi olduğuna inanıldığını söylüyor.
Araştırmacılar, böceklerin ışığa karşı duydukları cazipliği incelerken üç değerli şey keşfettiklerini söylüyorlar. Öncelikle, böcekler ışın üzerinden uçarsa, baş aşağı uçmaya çalışmaya başlayarak baş aşağı dönüyor ve düşüyorlar. Buldukları ikinci şey ise, bir ışığın altından geçtikten sonra, durarak düşmeye başlamadan evvel dik bir açıyla tırmanmaya başlamaları.
Son olarak, araştırmacılar böceklerin ışığa dik açılarla uçtuklarını, ışığın etrafında döndüklerini yahut direkt ışığa uçmak yerine ışığın “yörüngesinde” döndüklerini keşfettiler. Böcekler direkt ışığa uçuyormuş üzere görünse de, aslında bedenin denetim sistemlerine bir halde müdahale edildiğine ve bu tesirleri yaşamalarına neden olduğuna inanılıyor.
Bu kanıya nazaran böcekler, yaklaşırken ışığı daima sırtlarında tutmaya çalıştıkları için “sırt ışık tepkisi” denen bir şeyi yaşıyorlar. Bu refleks birtakım balıklarda da görülüyor ve temel olarak hayvanların hangi tarafın üst olduğunu belirleme ve bedenlerini dik tutma yolu olarak karşımıza çıkıyor. Bu tecrübe çoklukla hayvanlar için sorun yaratmıyor. Lakin, alacakaranlıkta ve şafakta böcekler bu refleks sebebiyle sorun yaşayabiliyor.
Araştırmacılar, böceklerin sırt ışık reaksiyonuna güvenme formunun, ışığa nasıl reaksiyon verdiklerini belirleyebileceğine inanıyor. Öteki bir deyişle buradaki sorun, böceklerin ışığa çekiliyor üzere gözükmelerinin nedeni ışığa bir çekim duymaları değil. Bilim insanları, bunun yerine böceklerin ışığa yaklaşırken denetim kaybı yaşadıklarına inanıyor.
