Eğer sık sık uçak yolcuğu yapan biriyseniz ve havada yaşanan türbülansların giderek arttığını düşünüyorsanız, haksız sayılmazsınız. Türbülans sayıları, son birkaç on yılda büyük oranda arttı.
Jeofizik Araştırma Mektupları mecmuasında yayınlanan bir araştırma, türbülansın sırf yakın geçmişte artmadığını, bildirilen şiddetli türbülans olaylarının 40 yıl içinde yüzde 50’den fazla arttığını söylüyor. Ve bunun hatalısını da ortaya koyuyor: İklim değişikliği nedeniyle ısınan hava.
İngiltere’deki Reading Üniversitesi’ndeki meteorologlar, çalışmada “açık hava türbülansı” olarak isimlendirdikleri, görsel bir ipucu olmadan meydana gelen türbülansın yanı sıra hava sıcaklığı bilgilerini tahlil ettiler. Yakındaki bir fırtına yahut ağır bulut kapsamı nedeniyle oluşan türbülansın bilakis, bu tıp bir türbülansın evvelce tespit edilmesi kolay değil. Uçuş grupları potansiyel bir türbülans belirtisi göremezlerse, bundan kaçınamazlar. Araştırma müellifleri, dünyanın en işlek uçuş rotalarından biri olan Kuzey Atlantik üzerinde şiddetli türbülans olaylarının 1979’daki 17,7 saatten 2020’deki 27,4 saate çıktığını bildirdi. Bu, kırk yılda %55’lik bir artış manasına geliyor.
Aynı vakit diliminde orta türbülans mühleti 70 saatten 96,1 saate yükseldi ve bu da yüzde 37’ye yakın bir artışa işaret ediyor. Işık türbülansı yüzde 17 artışla 466,5 saatten 546,8 saate yükseldi. Kuzey Amerika ve Kuzey Atlantik, türbülansta en yüksek artışları gördü, lakin araştırmacılar, Avrupa ve Güney Atlantik de dahil olmak üzere başka ağır uçuş koridorlarında da artış olduğunu belirtti.
Isınan hava = Daha fazla türbülans
Bu türbülans artışlarının vakit çizelgesi, iklim değişikliğinin gezegen üzerindeki tesirleriyle tıpkı vakte denk geliyor. Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yönetimi’nin (NOAA) datalarına nazaran, dünyanın sıcaklığı 1800’lerin sonlarından bu yana her on yılda ortalama 0,08 santigrat derece arttı. Isınma oranı da 1980’lerin başından bu yana değerli ölçüde artarak 0,18 Santigrat dereceye ulaştı. Çalışma, daha sıcak havanın global jet akışlarındaki rüzgar kesmesini artırdığını söylüyor. Rüzgar kayması, NOAA’ya nazaran rüzgarın istikametini ve / yahut suratını nasıl değiştirdiğini açıklamak için kullanılır. Bu, rüzgarın taraf yahut sürat değiştirdiği manasına gelir ve çoklukla uçakların uçtuğu yüksek rakımlarda oluşur.
Reading Üniversitesi’nde atmosfer bilimi profesörü ve çalışmanın ortak muharrirlerinden biri olan Paul Williams, 2019’da rüzgar kaymasının 1979’dan bu yana nasıl yaklaşık yüzde 15 arttığını inceleyen daha evvelki bir raporun kesimiydi. Daha sonraki bir çalışmada, Williams ve NPR’nin bildirdiğine nazaran meslektaşları, pak hava türbülansının sera gazı emisyonlarına bağlı olarak farklı oranlarda artmaya devam edeceğini kestirim etmek için iklim modeli simülasyonlarını kullandılar.
